Bệnh nấm phổi (Aspergillosis) là bệnh do vi nấm Aspergillus fumigatus gây ra. Theo đó, trong không khí, bào tử nấm xâm nhập vào phổi và túi khí của gia cầm qua bụi hít vào từ mũi và khí quản, khi sức đề kháng giảm xuống sẽ xảy ra dịch bệnh. Bệnh lây từ máy ấp do trứng bị nhiễm bệnh hoặc máy ấp bẩn, từ rác, thức ăn chứa nhiều nấm. Các triệu chứng bao gồm khó thở, chảy nước mắt, loét giác mạc và gây mù ở gia cầm. Bệnh xảy ra ở những cơ sở chăn nuôi gà tập trung, tỷ lệ chết từ 2% đến 20%.
Mục Lục
Nguyên nhân gây bệnh
Do nấm Aspergillus fumigatus và nấm Candida albicans gây ra. Độc tố chung của 2 loại là Mycotoxin. Bệnh lây nhiễm với tất cả các loại gia cầm, thủy cầm. Đặc biệt là thủy cầm ở giai đoạn 1-3 tuần tuổi
Các triệu chứng thường gặp
Đối với gà
- Gà khó thở, thở hổn hển, vươn cổ dài ra để thở.
- Gà giảm ăn, chậm lớn, tiêu chảy phân vàng, nhớt
- Thường đứng riêng ra 1 chỗ, gà con bị bệnh thường ngủ lịm
- Có biểu hiện thần kinh, viêm kết mạc mắt, một hoặc 2 mắt xưng phồng dich mắt chảy nhiều dẫn đến mù mắt.
Đối với thủy cầm (vịt, ngan, ngỗng)
- Vịt khó thở, thở hổn hển vươn dài cổ để thở
- Giảm ăn, uống nhiều nước, thân nhiệt tăng, tiêu chảy phân hôi thối, phân màu hơi xanh dính vào hậu môn
- Giảm đẻ hoặc ngừng đẻ, có triệu chứng thần kinh, quay vòng vòng, vịt bại chân, không bơi và đi được
- Vịt khô chân, khô mỏ, bên trong xoang mũi có nốt nấm màu trắng đục
- Thường tỉ lệ chết thấp nhưng khi kế phát các bệnh khác như Bại huyết, E.coli, thương hàn… thì tỉ lệ chết sẽ tăng rất cao
Bệnh tích thường gặp
Bệnh tích chủ yếu thể hiện ở các cơ quan tác động chính là diều và phổi, đôi khi thấy cả trên đường tiêu hóa
- Nấm phổi thường có biểu hiện các hạt như hạt gạo trong phổi, lấy tay bóp nhẹ phổi sẽ thấy các hạt lộ ra
- Nấm diều bệnh tích tập trung ở miệng, diều, thực quản với các mảng bám bên trong. Có khi có các vết loét. Trong diều có các mảng bám hoặc nốt màu trắng đục chứa nước nhầy mùi chua, hôi.
Gan chuyển màu vàng, bở nát, ruột xuất huyết thành mảng nếu nấm xuống đường tiêu hóa
Độc tố chính của nấm là Mycotoxin. Độc tố làm cho suy giảm miễn dịch làm cho con vật dễ mắc các bệnh truyễn nhiễm khác nên bệnh tích khi mổ khám sẽ phong phú hơn rất nhiều.
Hướng dẫn phòng bệnh
Thường xuyên vệ sinh, định kỳ khử trùng môi trường khu ấp, nở, chuồng nuôi, các dụng cụ, thiết bị chăn nuôi. Đặc biệt mùa mưa ẩm, không để nấm mốc phát triển. Sử dụng chất độn chuồng mới, sạch, không nấm mốc, bụi bẩn; được phơi khô, phun hoặc xông khử trùng. Chăm sóc nuôi dưỡng tốt, gia cầm khỏe mạnh sẽ hạn chế mắc bệnh.
Cách điều trị bệnh
- Tìm và cắt đứt nguồn bệnh, nếu nấm trong chất độn chuồng thì phải thay ngay chất độn chuồng mới, khô, sạch, không nấm mốc.
- Loại những con gia cầm mắc bệnh nặng vì điều trị không hiệu quả.
- Chọn riêng những con có biểu hiện khó thở ra 1 ô để điều trị tích cực và chăm sóc riêng sẽ tốt hơn.
- Dùng 1 trong các loại thuốc sau để điều trị cho gia cầm mắc bệnh: Nistatin, Mycostatin, nếu thuốc thú y thì dùng liều theo hướng dẫn của nhà sản xuất, nếu thuốc Nistatin của nhân y, loại 500.000 UI/viên, dùng 1 viên/2-3 kg khối lượng gia cầm, dùng 5-7 ngày liên tục tùy mức độ của bệnh (nên cân gia cầm để tính liều lượng thuốc cho chính xác).
- Kết hợp bổ sung vitamin, thuốc trợ sức, trợ lực cho gia cầm.
- Khi điều trị bệnh, việc tăng cường chăm sóc nuôi dưỡng. Cải thiện môi trường chăn nuôi, tăng thông thoáng và vệ sinh. Đây là điều quan trọng, giúp gia cầm nhanh hồi phục.
