Ở nhiều vùng nông thôn hay vùng núi ở nước ta hiện nay, bên cạnh việc chăn nuôi trâu, bò nhiều hộ gia đình đã phát triển mô hình chăn nuôi dê nhằm lấy thịt và lấy sữa. Bởi dê là giống vật nuôi nhỏ, dễ nuôi, lại cho năng suất cao. Tuy nhiên, một số hộ chăn nuôi khi phát triển đàn với quy mô lớn lại không nắm vững thông tin, thiếu kiến thức về dinh dưỡng cần đảm bảo tối thiểu cho dê, thể hiện trong khẩu phần ăn hằng ngày. Vì vậy, ngay dưới đây chúng tôi sẽ cung cấp thêm cho bà con một số kiến thức về khẩu phần ăn đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng cho dê để bà con có thể chăm sóc đàn dê của mình cách tốt nhất.
Mục Lục
Thức ăn thô xanh
Thức ăn thô xanh cho dê bao gồm các loại cỏ như cỏ voi, cỏ chỉ, cành lá, các loại rau tươi như rau khoai lang, rau muống,… Tuy nhiên, vì dê có khả năng tự ăn trong tự nhiên trong quá trình chăn thả nên bà con chỉ cần cung cấp thêm thức ăn tươi vào 1 lần duy nhất trong ngày để bổ sung thêm năng lượng cho dê, tốt nhất là vào buổi chiều sau khi đưa dê về chuồng.
Thức ăn thô khô
Là những thức ăn từ cỏ, rau xanh nhưng được phơi khô, trong đó chủ yếu là rơm. Thông thường 5kg thức ăn tươi sẽ thu lại 1kg thức ăn khô. Lượng thức ăn này chủ yếu được cung cấp thêm về mùa đông hoặc lúc dê vào giai đoạn cho sữa, sinh con.
Nhu cầu dinh dưỡng cho dê
Phương pháp phối trội thức ăn để có tỷ lệ khẩu phần đầy đủ chất dinh dưỡng cho dê.
Nhu cầu dinh dưỡng: Các trang trại nuôi dê cần tính toán một lượng thức ăn tính theo vật chất khô (VCK) bằng 3,5% thể trọng, dê thịt 3,0%, dê sữa 4,0%. Ví dụ: Một dê Cái Bách Thảo nặng 35kg thì lượng VCK là: 35kg x 4% = 1,4kg. Với nhu cầu 65% VCK từ thức ăn thô xanh (0,91 kg) và 35% VCK từ thức ăn tinh (0,49 kg). Khi cho dê ăn loại thức ăn thô xanh chứa 20% VCK và thức ăn tinh chứa 90% VCK. Trên cơ sở đó, ta sẽ tính được lượng thức ăn hàng ngày cho dê:
- Thức ăn thô xanh: 0,91kg: 0,20 = 4,55kg.
- Thức ăn tinh: 0,49kg: 0,90 = 0,44kg.
Nhu cầu về vật chất khô chỉ nói lên số lượng thức ăn. Còn về chất lượng thức ăn phải tính theo nhu cầu năng lượng và protein… Nhu cầu năng lượng hàng ngày (MJ/ngày) của dê; được tính theo thể trọng cho duy trì, sinh trưởng phát triển và SX… Nhu cầu protein hàng ngày (DCP) của dê cũng được tính theo thể trọng cho duy trì; sinh trưởng phát triển và SX…
Thiết lập khẩu phần ăn cho dê
Một số khẩu phần cho dê có thể trọng và năng suất sữa khác nhau (kg/con/ngày):
Khẩu phần: Trên cơ sở nhu cầu dinh dưỡng của dê, căn cứ theo thể trọng, khả năng sinh trưởng phát triển, sản xuất và các nguồn thức ăn hiện có mà xây dựng khẩu phần thức ăn cho dê. Yêu cầu của khẩu phần thức ăn là cân đối thành phần và giá trị dinh dưỡng. Đảm bảo đủ số lượng và chất lượng thức ăn, nhất là đạm, khoáng, sinh tố… Nên bổ sung đá liếm tự do cho dê.
