Thức ăn gia súc có rất nhiều loại với nguồn gốc xuất xứ khác nhau. Tuy nhiên, để đáp ứng các quy định của nhà nước cũng như đảm bảo sự an toàn cho vật nuôi, góp phần thúc đẩy ngành chăn nuôi trong nước phát triển và gia tăng sản lượng xuất khẩu ra nước ngoài, bà con cần đảm bảo thức ăn chăn nuôi tự nhiên đúng vệ sinh còn thức ăn hữu cơ cần được cung cấp bởi các cơ sở kinh doanh có uy tín, đã qua tiến hành kiểm nghiệm thức ăn chăn nuôi theo đúng quy định.
Mục Lục
Cỏ tươi cho gia súc
Yêu cầu vệ sinh đối với cỏ tươi là:
- Không có gai, lông cứng và sắc, có thể làm bị thương niêm mạc miệng, dạ dày.
- Có mùi vị thơm, không có vị đắng hay chát.
- Không được ướt sương, lẫn bùn, đất, cát hoặc hấp hơi.
- Không được lấy ở những bãi cỏ đã biết là nhiễm bệnh do vi trùng (vd: nhiệt thán) hay bệnh ký sinh trùng (giun đũa, sán lá gan).
Cỏ khô cho gia súc
Ở các nước quy định rất rõ cỏ có độc hay có hại trong cỏ khô không được quá 1%; cỏ độc trong mỗi bó không được quá 200g, cỏ có hại không được quá 500g. Cỏ khô thu hoạch và bảo quản tốt thì có màu xanh nhạt, nếu bị nước mưa thì màu xám xịt, thâm.
Cỏ khô có mùi thơm ngon, không có lẫn vật thối nát hay nhiều bụi bẩn. bằng cách đơn giản có thể xác định phẩm chất cỏ khô: nếu có mùi thối là đã để quá lâu ngày ở nơi ẩm thấp, nếu có mùi mốc là có nấm. Cỏ khô cắt ở chỗ bùn lầy rửa không được sạch thì có mùi bùn, hơn nữa cỏ lại cứng và thô. Thông thường cỏ khô được cắt ở chỗ bùn lầy thường thiếu khoáng, nhất là Canxi, photpho. Cỏ khô không được mủn, trong đống cỏ khô dự trữ, chỗ nào ẩm thì không được dùng cho động vật ăn.
Rơm cho gia súc
Có mùi vị thơm ngon. Nếu có mùi thối, mùi mốc, mùi hăng hay mùi hôi, hoặc đã mủn thì giá trị kém, rơm không được quá ẩm.
Các loại củ cho gia súc
- Những loài củ hà, thối thì không cho động vật ăn.
- Phải rửa thật cẩn thận cho sạch bùn, đất.
- Cho trâu bò ăn các loại củ để phòng chúng nuốt vội vàng có thế bị tắc thực quản.
Các loại hạt cho gia súc
Hạt ngũ cốc phải rắn, chắc và có màu tươi sáng. Nếu màu tối hoặc trắng hoặc có vết lấm chấm là hạt đã cũ; trong trường hợp hạt bị sâu, nấm thì màu cũng tối lại. Hạt tốt thì có mùi thơm, không có vị đắng.
Hạt ngũ cốc có thể chia làm thành 4 cấp: hạt chắc mẩy, hạt chắc vừa, hạt lép, hạt xấu. Hiện nay, nhiều gia đình hoặc cơ sở chăn nuôi tập trung để tận dụng phụ phế phẩm này người ta cũng dùng thóc lép cho động vật ăn, song đối với lợn cần phải nghiền thành bột, vì lợn không tiêu hóa được vỏ hạt nguyên.
Cám và các loại phụ phế phẩm khác cho gia súc
Nhận xét phẩm chất cám là căn cứ vào số lượng các thứ pha tạp (cám nhiều hay ít trấu, bổi, cám loại nào…), độ ẩm, độ tươi, mùi vị. Cám tươi mới thì có mùi vị bình thường. Cám cũ thì ủng, chua, ẩm, đắng, vón cục.
Các loại phụ phế phẩm khác như bã sắn, rỉ mật… cần chú ý tránh tạp nhiễm các loại vi sinh vật gây bệnh và các độc tố có trong chúng, hoặc các độc tố tạo thành trong quá trình ủ, xử lý cho vật ăn.
Tăng cường nghiên cứu sản xuất chất phụ gia hỗ trợ dinh dưỡng
Như: Probiotic, prebiotic, synbiotic, acid hữu cơ (acidifier), các men tiêu hóa; các thảo dược có khả năng trồng tỉa ở Việt Nam. Để thay thế dần tiến đến không sử dụng kháng sinh thường xuyên trong thức ăn chăn nuôi; nhằm mục đích phòng bệnh, để tránh tồn dư trong sản phẩm chăn nuôi; tránh sự kháng thuốc của vi khuẩn gây bệnh làm mất an toàn thực phẩm cho người.
Để thực hiện tốt chương trình này, chúng ta nên chọn ưu tiên những vấn đề trên để xây dựng chương trình nghiên cứu và phát triển sản phẩm công nghệ sinh học ứng dụng. Hiện nay có rất nhiều công ty của nước ngoài bán các chất phụ gia thực phẩm này vào Việt Nam. Nếu không khéo, các công ty nước ngoài này sẽ biến các trường Đại học, các Viện nghiên cứu, các chuyên gia dinh dưỡng của Việt Nam trở thành lực lượng “sell” hàng đắc lực cho họ.
